بازار بزرگ تبریز
بازار سرپوشیده تبریز با مساحتی بالغ بر یک کیلومتر مربع، وسیع‌ترین مجموعه به‌هم‌پیوسته آجری در دنیا است که از ۵,۵۰۰ حجره، ۲۰ راسته، ۲۵ تیمچه و ۳۵ سرا، مدرسه، حمام، مسجد و کاروان‌سرا تشکیل شده است و از نظر قرارگیری تمام این بخش‌ها در کنار هم، در میان بازارهای ایران همچون نگینی می‌درخشد. این بازار که از جاهای دیدنی تبریز محسوب می‌شود. رونق این بازار بزرگ در دوره صفویان بیش از پیش شد، چرا که به عنوان یک بازار مرکزی در مسیر جاده ابریشم قرار داشت به‌عنوان بخشی از شاه‌راه ابریشم و بزرگ‌ترین سازه مسقف جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. در سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.
به‌طور کلی، ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎی ﺑﺎزار تبریز شامل ﺟﻤﻊآوری، ﺗﻮزﻳﻊ و ﺧﺮدهﻓﺮوشی می‌شود. اجناس مختلفی در این بازار به فروش می‌رسد که مهم‌ترین آن‌ها فرش دستباف، کیف و کفش چرم، محصولات گیاهی و دارویی، ادویه، پارچه و… است که بیشتر حال‌وهوای بازارهای سنتی را دارد و در آن از وسایل پیشرفته امروزی مثل موبایل و کامپیوتر خبری نیست.
گشت و گذار در تبریز بدون قدم زدن در این بازار قدیمی سرپوشیده با طاق‌های بلند و سازه‌های آجری به هم پیوسته، تکمیل نخواهد شد . بازار بزرگ تبریز در اثر زلزله سهمگین سال ۱۱۹۳ قمری آسیب‌های جدی دید، اما مرمت و بازسازی بازار خیلی زود آغاز شد و امروزه همچنان چهره سنتی و قدیمی بازار در آن به چشم می‌خورد.
موقعیت مکانی بازار بزرگ تبریز
بازار تبریز در مرکز شهر قرار گرفته و از شمال به میدان چای، از جنوب به خیابان‌های دارایی، شهدا، فردوسی، راسته کوچه و چای‌کنار، از غرب به مسجد جامع و از شرق به عالی قاپو محدود شده است.
معماری بازار تبریز
بازار تبریز نمونه جذابی از معماری باشکوه ایرانی است. این بازار زیبا با مساحتی در حدود ۱ کیلومتر مربع، بزرگ‌ترین بازار جهان به شمار می‌رود. عرض این بازار ۴ الی ۵ متر و ارتفاع آن ۵ الی ۶ متر است. سقف بازار تبریز از گنبدهای آجری تشکیل شده است که روزنه‌هایی در آن وجود دارند. این روزنه‌ها علاوه بر تامین نوری ملایم برای بازار، وظیفه تهویه را نیز بر عهده دارند. بزرگ‌ترین گنبد بازار، گنبد تیمچه امیر است و تیمچه مظفریه زیباترین معماری بازار را دارد. ناگفته نماند پروژه بازسازی بازار تبریز در سال ۲۰۱۳ برنده جایزه معماری آقاخان شده است.
نکات مهم بازدید از بازار بزرگ تبریز
1. بازدید از بازار بزرگ تبریز برای تمام افراد مناسب است و برای آن محدویت سنی وجود ندارد.
2. به دلیل مسیر طولانی و شلوغی محیط بازار، بهتر است کودکان و سالمندان در ساعات خلوت روز به بازار ببرید.
3. گردش در سراهای بازار تبریز ممکن است تا 5 ساعت طول بکشد. پس برای بازدید برنامه‌ریزی کنید.
4. بهتر است کفش راحت و مناسب برای قدم زدن و پیاده‌روی به پا کنید.
5. تیمچه مظفریه و راسته قیصریه بازار تبریز، از معروف‌ترین و زیباترین تیمچه‌ها و راسته‌ها در این بازار هستند که بازدید از آن را توصیه می‌کنیم.
بخش‌های مختلف بازار بزرگ تبریز
1. بازار امیر ؛ معدن طلا و جواهر
2. تیمچه مظفریه ؛ بورس فرش دستباف
3. قیزبستی بازار (بازار بلورفروشان)
4. بازار شیشه‌گر خانه
5. بازار کفاشان
6. بازار یمنی‌دوزها
7. راسته بازار